Het Cobra Museum voor Moderne Kunst toonde in 2021 voor het eerst in Nederland een bijzondere privécollectie met topkunst uit Mexico. Naast schilderijen van Frida Kahlo (Mexico, 1907-1954) en de andere Mexicaanse modernisten, was ook een selectie tekeningen en foto’s te zien. De tentoonstelling Frida Kahlo & Diego Rivera: A Love Revolution bood de kans om de wereld van de wereldberoemde Mexicaanse modernisten te ontdekken.
De Jacques and Natasha Gelman Collection of Mexican Art – beheerd door de Vergel Foundation – is een prestigieuze collectie die voor het eerst in Amstelveen te zien is. Deze collectie is samen met de Dolores Olmedo collectie de belangrijkste verzameling van het werk van de wereldberoemde kunstenaar Frida Kahlo. In het najaar van 2021 is de Olmedo collectie te bewonderen in het Drents Museum.
Mexicaanse modernisten
Op thematische wijze wordt de bezoeker ondergedompeld in Mexicaanse sferen voor een kennismaking met Frida Kahlo, Diego Rivera en hun tijdgenoten. De kern van de tentoonstelling in het Cobra Museum voor Moderne Kunst bestaat uit drieëntwintig iconische werken van Kahlo, waaronder enkele van haar beroemdste zelfportretten. Een dertigtal sleutelwerken van haar man Diego Rivera en Mexicaanse tijdgenoten, zoals Lola Álvarez Bravo, María Izquierdo, David Alfaro Siqueiros en Rufino Tamayo illustreren de periode van artistieke vindingrijkheid in Mexico. Deze kunstenaars waren overtuigd van hun revolutionaire invloed op de samenleving. Historische foto’s tonen een glimp van belangrijke Mexicaanse culturele figuren, met name Kahlo en Rivera, en tonen hun onderscheidende persoonlijkheden.
“Het Cobra Museum speelt met deze tentoonstelling in op urgente thema’s als politiek en maatschappelijk engagement, vrije expressie, emancipatie en gender. Thema’s die in deze woelige tijden eens te meer in onze maatschappij leven. We hopen het publiek te inspireren in ons museum met het fascinerende werk van Kahlo en haar tijdgenoten.” Gastconservator Stefan van Raay.
Jacques and Natasha Gelman
De Gelmans vormden hechte vriendschappen met veel van de kunstenaars die in deze tentoonstelling zijn opgenomen, vaak als beschermheren en promotors van hun carrière. De door hen verzamelde werken bieden een ongeëvenaarde kans om de chaotische en creatieve Mexicaanse kunstwereld van de eerste helft van de twintigste eeuw in al zijn complexiteit te ontdekken. Moderne Mexicaanse kunst zou een belangrijke invloed gaan uitoefenen op de moderne kunst en de impact ervan blijft vandaag de dag over de hele wereld voelbaar.
“We zijn enorm trots dat we deze internationale topcollectie naar Amstelveen hebben gehaald. Dit had niet gekund zonder de steun van onze partners, betrokken fondsen en particuliere steungevers. Ik hoop dat de prachtige kunstwerken het publiek hoop, inspiratie en kracht kunnen geven in deze moeilijke tijden.” Lillian Bóza, directeur Cobra Museum voor Moderne Kunst.
Frida Kahlo: de grensverlegger
Frida Kahlo (Mexico, 1907-1954) is op dit moment wellicht de beroemdste vrouwelijke kunstenaar in de wereld. Kahlo was een van de dochters van een naar Mexico geëmigreerde Duitse fotograaf en een Mexicaanse moeder. Ze volgde als jonge vrouw kunstonderwijs, maar werd in 1925 op achttienjarige leeftijd ernstig gewond in een tramongeluk. De lichamelijke schade van dit ongeval zou haar voor de rest van haar leven achtervolgen. Soms wordt zij de selfie-queen van de twintigste eeuw genoemd, omdat ze vooral bekend is om haar zelfportretten. Kahlo was een radicale, getalenteerde, gehandicapte, bi-culturele en biseksuele vrouw wiens nalatenschap wereldwijd nog steeds velen inspireert.
Als student raakt Frida Kahlo betrokken bij de communistische partij en spreekt zich uit tegen fascisme en de klassenmaatschappij. Ze onderhoudt (buitenechtelijke) relaties met vrouwen en mannen in het katholieke Mexico. Ze heeft lak aan geldende schoonheidsidealen en benadrukt haar wenkbrauwen en gezichtsbeharing. Haar kleurrijke jurken zijn geïnspireerd op de klederdracht uit de isthmus van Tehuantepec in de deelstaat Oaxaca, een gebied waarin vrouwen het monopolie op het economische verkeer hebben. Kahlo schildert haar mentale en fysieke pijn, maar ook de ongemakken die alleen vrouwen ervaren, zoals miskramen: onderwerpen die aan het begin van de vorige eeuw niet in het openbaar besproken werden, laat staan geschilderd.
Frida Kahlo’s werk kreeg pas na haar overlijden de waardering die het verdient en ook haar status als feministische, vrijgevochten icoon die zich inzette voor de arbeidersklasse kwam pas later. Kahlo ging heel zelfbewust en uitgesproken om met haar meervoudige identiteit in haar leven en kunst. Ze past met haar leven en werk goed in het hedendaags feminisme, waarin speciale aandacht is voor intersectionaliteit: een opvatting waarbij wordt gepleit voor emancipatie op meer vlakken dan alleen gender.
Love story
In 1929 trouwde Frida Kahlo met een van de beroemdste Mexicaanse schilders, de muralist Diego Rivera. Rivera’s grootse persoonlijkheid, revolutionaire politiek en inspirerende muurschilderingen maakten hem tijdens zijn leven tot een beroemdheid. Zowel Kahlo als Rivera hadden buitenechtelijke relaties. De relatie tussen Kahlo en Rivera was intens en zij vonden elkaar, naast wederzijdse bewondering voor elkaars artistieke kwaliteiten, op vele terreinen: het communisme, de socialistische idealen van de Mexicaanse Revolutie (1910-1917) en de geboorte van een nationale Mexicaanse identiteit met passie voor de Mexicaanse culturen en geschiedenis vóór de Spaanse kolonisatie van het immense land in 1521. Samen vormden zij een intrigerend kunstenaarsechtpaar met een fascinerend oeuvre, gemaakt in een revolutionaire periode in de Mexicaanse geschiedenis.
Kijk de online tour door gastconservator Stefan van Raay of duik de diepte in met de talkshow.
Audiotour & publicatie
In de tentoonstelling was een gratis audiotour beschikbaar met bijdragen van verschillende makers en denkers, waaronder modejournalist Aynouk Tan, schrijver Maartje Wortel en feminist Anja Meulenbelt. In de museumwinkel is een vernieuwde heruitgave te koop van de populaire catalogus Frida Kahlo and Diego Rivera: from the Jacques and Natasha Gelman Collection en een special van Kunstschrift rondom kunstenaarskoppels.
Hybride programma
Het museum organiseerde een programma dat zowel online als offline was te beleven voor jong en oud, met diverse partners in Amstelveen en daarbuiten. Uiteraard binnen de toen geldende coronamaatregelen. Naast een webinar over de vercommercialisering van Frida Kahlo, presenteerde het museum een (online) curatorial tour en sloten we aan bij de 24Hrs Amstelveen in het laatste weekend van de tentoonstelling.
Meer Mexico
Dit jaar waren er in Amstelveen, in Leiden en in Assen mooie tentoonstellingen over Mexico te zien. Lees hier meer!
Meer in Amstelveen
We werkten met verschillende partners in onze omgeving samen om een mooi dagje uit voor het hele gezin te bieden.
Dankwoord
Wij danken voorzitter Robert Littman en conservator Magda Carranza de Akle van de Vergel Foundation voor hun onmisbare steun in dit project.
Lezing: identiteit als protest
